- Hout (93%) en grondstoffen (70%) worden het meest ingevoerd terwijl bosbouwproducten vrijwel uitsluitend worden uitgevoerd (99%). Steenkolen en cokes, chemische producten en overige goederen worden uitsluitend ingevoerd, terwijl meststoffen en metalen uitsluitend worden geëxporteerd. Het binnenlands vervoer via de zee-riviervaart bestaat uit steenkolen en cokes. Hout wordt voornamelijk uit Rusland en Estland ingevoerd. De belangrijkste handelspartner van Finland voor zowel de in- als uitvoer van grondstoffen en cement is Nederland. De meeste meststoffen worden uitgevoerd naar Zweden, Duitsland en Denemarken. Het merendeel van de bosbouwproducten gaat naar Nederland, Duitsland en Polen, evenals naar Frankrijk en, in mindere mate, het VK.
Aanvullende informatie
- De meeste binnen-buitenschepen die via het Saimaakanaal gaan, varen onder Nederlandse (31%) of Russische (28%) vlag of de vlag van Antigua en Barbuda (23%). De resterende schepen varen onder Finse (8%), Cypriotische (4%) of overige (6%) vlaggen. In 2018 deden 1161 binnen-buitenschepen het Saimaakanaal aan (177 meer vrachtschepen dan in 2017). Tot 2011 voeren sommige binnen-buitenschepen ook onder Duitse vlag.
- Niet alle passagiersschepen die in het Saimaakanaal varen, kunnen als zee-riviervaart worden beschouwd. Sommige passagiersschepen varen namelijk alleen langs de Finse kant van het Saimaakanaal tot de sluis van Mustola en terug. Dit is geen zee-riviervaart aangezien niet op zowel binnenwateren als op zee wordt gevaren. Alleen verkeer dat door het kanaal gaat, in passagiersschepen of pleziervaartuigen, kan als zee-riviervaart worden gezien. Passagiersschepen vormen in Finland het grootste deel van de passagiersvaart in de zee-riviervaart uit (bijna 16.500 passagiers in 2018). In 2018 voeren ongeveer 2290 passagiers op pleziervaartuigen door het Saimaakanaal. Sinds 2009 schommelt de passagiersvaart in de zee-riviervaart tussen de 24.000 en 16.000 passagiers per jaar (Bron: Traficom).
-
Vooruitzichten en specifieke ontwikkelingen
- Het Saimaakanaal wordt momenteel voor 25% benut. Het kanaal heeft dus nog een aanzienlijk groeipotentieel.
- In de regeringsplannen van premier Antti Rinne van 2019 wordt gewag gemaakt van een ontwikkelingsprogramma voor de binnenvaart. Er zijn met name plannen om de binnenvaart te bevorderen door de sluizen in het Saimaakanaal te verlengen, hoewel nog niet vaststaat of een dergelijke uitbreiding daadwerkelijk zal plaatsvinden. Gezien de plannen van bepaalde rederijen in de zee-riviervaart (vooral in het Rijnstroomgebied) om te investeren in een nieuwe vloot van binnen-buitenschepen (aangezien de bestaande binnen-buitenvloot behoorlijk op leeftijd is), zou het voor deze rederijen echter van belang zijn om meer duidelijkheid te krijgen over deze geplande uitbreiding en de termijnen daarvoor. Vooral bedrijven in het Rijnstroomgebied zullen graag willen weten of de sluiskamers al dan niet zullen worden verlengd. De plannen van de Finse regering zijn cruciaal voor de investeringsplannen van zee-riviervaartrederijen in het Rijnstroomgebied, als men binnenkort wil beginnen met de bouw van nieuwe kapitaalintensieve schepen. De schepen zouden afgestemd moeten worden op de toekomstige afmetingen van de sluizen in het Saimaakanaal en de schepen moeten wel tientallen jaren mee kunnen gaan. Een mogelijke uitbreiding heeft dus consequenties voor het besluit over investeringen in nieuwe schepen, vooral met betrekking tot verstrekkende beslissingen over de afmetingen van de nieuwe binnen-buitenschepen. Als de plannen worden uitgevoerd, zal een uitbreiding naar verwachting een positief effect hebben op de bedrijven die actief zijn in de zee-riviervaart met een handelspartner in Finland.
-
DE ZEE-RIVIERVAART IN DUITSLAND
Definities en waterwegen
- In Duitsland wordt de zee-riviervaart niet gedefinieerd volgens de geografische aanduidingen, maar volgens de laad- en loshavens. Als uit de combinatie deze twee havens – die de exploitant moet aangeven bij het Duitse federale bureau voor de statistiek (Destatis) – blijkt dat een gedeelte van de reis over maritieme wateren heeft plaatsgevonden, wordt dit als zee-riviervaart beschouwd.
- De Rijn, en met name de Beneden-Rijn (het gebied rond Düsseldorf, Keulen en Duisburg), speelt een centrale rol in de zee-riviervaart vanuit en naar Duitsland.
- Van alle goederen die in 2018 in Duitsland zijn geladen of gelost en door de zee-riviervaart zijn vervoerd, werd 93% geladen in de NUTS 2-regio Düsseldorf, waaronder ook de haven van Duisburg valt. In deze NUTS 2-regio is Duisburg verreweg de belangrijkste haven.
-
Bron: Duisport
Vervoer naar herkomst en bestemming
-
-
- In 2018 werd, wat betreft het vervoer naar, vanuit en binnen Duitsland, in totaal 760.000 ton goederen door de zee-riviervaart vervoerd. Uit de lange tijdreeks (2000-2018) blijkt echter dat het goederenvervoer door de zee-riviervaart in Duitsland sinds 2000 gestaag terugloopt.
-
AFBEELDING 21: ONTWIKKELING VAN HET ZEE-RIVIERVAARTVERVOER PER TYPE GOEDEREN IN DUITSLAND 2000-2018 (IN MLN. T)
Bron: Analyse van de CCR aan de hand van gegevens van Destatis
- Het uitgaand vervoer maakt verreweg het grootste deel van het totale zee-riviervaartvervoer in Duitsland uit. Dit aandeel bedroeg in 2016 71% en in 2018 65%. Zoals hieronder wordt uiteengezet, hangt dit samen met de uitvoer van ijzer, staal en metalen die het leeuwendeel van het vervoer door de zee-riviervaart in Duitsland uitmaakt. Het inkomend vervoer is goed voor ongeveer een derde van het totale zee-riviervaartvervoer. Daarentegen neemt het nationaal vervoer (herkomst en bestemming binnen Duitsland) een zeer bescheiden plaats in.
AFBEELDING 22: ZEE-RIVIERVAARTVERVOER IN DUITSLAND PER TYPE VERVOER
2016
2018
Bron: Analyse van de CCR aan de hand van gegevens van Destatis
- De belangrijkste bestemming voor de uitvoer van ijzer, staal en metalen is Groot-Brittannië, en met name het gebied rond de monding van de Humber aan de noordoostkust van Engeland. Deze regio biedt goede natuurlijke omstandigheden voor de zee-riviervaart, omdat de Humber een brede riviermonding heeft. Hierdoor kunnen zeeschepen gemakkelijk landinwaarts varen. Rond de monding van de Humber liggen in de NUTS 2-regio’s Lincolnshire, East Yorkshire en Northern Lincolnshire met diverse havens en terminals (Kingston upon Hull, Grimsby, Immingham, en anderen). Een kleiner deel van de ijzer- en staaluitvoer gaat naar Noorwegen en Zweden, zoals blijkt uit de volgende tabellen.
- Andere exportbestemmingen in Groot-Brittannië zijn Londen en Schotland. Verder zijn Noorwegen en Zweden, ook een belangrijke bestemming voor andere exportproducten.
AFBEELDING 23: ZEE-RIVIERVAART IN DUITSLAND – AANDEEL VAN DE LAAD- EN LOSLANDEN VOOR DE EXPORTPRODUCTEN UIT DUITSLAND NAAR HET BUITENLAND EN IMPORTPRODUCTEN NAAR DUITSLAND VANUIT HET BUITENLAND (2018)
Bron: Analyse van de CCR aan de hand van gegevens van Destatis
Vervoer per type goederen
- Het segment ijzer en staal vormt samen met het segment metalen en metaalproducten verreweg het belangrijkste productsegment voor de zee-riviervaart in Duitsland. In 2018 was het vervoer van ruwijzer en staal goed voor 63%. Het segment non-ferrometalen en halffabricaten van deze non-ferrometalen nam 5% voor zijn rekening, zodat met recht gesteld kan worden dat meer dan twee derde van het totale Duitse zee-riviervaartvervoer nauw samenhangt met het vervoer van ijzer en staal of eindproducten hiervan.
AFBEELDING 24: ZEE-RIVIERVAARTVERVOER IN DUITSLAND PER TYPE GOEDEREN (2018)
Bron: Analyse van de CCR aan de hand van gegevens van Destatis
-
-
- Binnen het segment ruwijzer en staal lag het aandeel van de goederenuitvoer door de zee-riviervaart in 2018 bij 77,5%, terwijl de invoer van deze goederen slechts 22,5% bedroeg. Bij het op één na grootste goederensegment (gasvormige, vloeibare of gecomprimeerde aardolieproducten) nam in 2018 de invoer het leeuwendeel voor zijn rekening, namelijk 98,2%. Voor het segment non-ferrometalen en gerelateerde producten was het exportaandeel in 2018 zelfs 100%. Zand, stenen, grind en klei werden in 2018 voornamelijk uitgevoerd (aandeel van 78%).
- De volgende drie tabellen tonen de ontwikkeling van de vier grootste goederensegmenten, alsook de belangrijkste handelsroutes voor zowel uitgaand als inkomend vervoer.
-
TABEL 5: HOEVEELHEID VAN DE DOOR DE ZEE-RIVIERVAART VERVOERDE GOEDEREN IN DUITSLAND EN DE VIER GROOTSTE CATEGORIEËN GOEDEREN 2016-2018 (IN 1000 TON)
| 2016 | 2017 | 2018 | |
|---|---|---|---|
| Totaal zee-riviervaartvervoer in Duitsland | 1378 | 980 | 765 |
| · Ruwijzer, staal | 958 | 656 | 482 |
| · Gasvormige, vloeibare of gecomprimeerde aardolieproducten | 76 | 82 | 58 |
| · Natuursteen, zand, grind, klei, aarde | 108 | 64 | 34 |
| · Non-ferrometalen en halffabricaten van deze non-ferrometalen | 50 | 40 | 41 |
| Subtotaal van de vier grootste categorieën goederen | 1191 | 842 | 615 |
| % van het subtotaal de totale zee-riviervaart | 86% | 86% | 80% |
Bron: Analyse van de CCR aan de hand van gegevens van Destatis
TABEL 6: ZEE-RIVIERVAARTVERVOER – DOOR DUITSLAND UITGEVOERDE PRODUCTEN – BELANGRIJKSTE HANDELSROUTES IN 2018
| Regio van lading (NUTS 2) | Regio van lossing (NUTS 2) | Goederensegment | Volume (in 1000 ton) |
|---|---|---|---|
| Düsseldorf | Groot-Brittannië (East Yorkshire, Yorkshire en Northern Lincolnshire) | Ruwijzer, staal | 174 |
| Düsseldorf | Groot-Brittannië (Lincolnshire) | Ruwijzer, staal | 96 |
| Düsseldorf | Groot-Brittannië (Londen) | Non-ferrometalen en halffabricaten | 38 |
| Düsseldorf | Noorwegen (Sør-Østlandet) | Ruwijzer, staal | 33 |
| Düsseldorf | Zweden (Sydsverige) | Ruwijzer, staal | 31 |
| Düsseldorf | Noorwegen (Vestlandet) | Ruwijzer, staal | 22 |
| Som van de bovenstaande volumes | 393 | ||
| Totale export door de zee-riviervaart vanuit Duitsland | 494 |
Analyse van de CCR aan de hand van gegevens van Destatis
- Naast ijzer en staal worden ook gasvormige, vloeibare of gecomprimeerde aardolieproducten door binnen-buitenschepen naar Duitsland vervoerd. Deze laatste drie goederensoorten zijn voornamelijk afkomstig uit Noorwegen en Schotland.
- In tegenstelling tot het uitgaand vervoer, dat tussen 2017 en 2018 vrij sterk terugliep, bleef het inkomend vervoer tussen 2017 en 2018 op hetzelfde peil.
-
TABEL 7: ZEE-RIVIERVAARTVERVOER – DOOR DUITSLAND INGEVOERDE PRODUCTEN – BELANGRIJKSTE HANDELSROUTES IN 2018
| Regio van lading (NUTS 2) | Regio van lossing (NUTS 2) | Goederensegment | Volume (in 1000 ton) |
|---|---|---|---|
| Noorwegen (Agder og Rogaland) | Düsseldorf | Gasvormige, vloeibare of gecomprimeerde aardolieproducten | 32 |
| Litouwen | Düsseldorf | Ruwijzer, staal | 25 |
| Noorwegen (Vestlandet) | Düsseldorf | Ruwijzer, staal | 19 |
| Noorwegen (Vestlandet) | Düsseldorf | Stenen, zand, grind, klei | 18 |
| Frankrijk (Nord-Pas-de-Calais) | Düsseldorf | Ruwijzer, staal | 18 |
| Groot-Brittannië (East Yorkshire, Yorkshire en Northern Lincolnshire) | Düsseldorf | Ruwijzer, staal | 16 |
| Groot-Brittannië (East Yorkshire en Schotland) | Keulen | Gasvormige, vloeibare of gecomprimeerde aardolieproducten | 16 |
| Totaal van de bovenstaande volumes | 144 | ||
| Totale import door de zee-riviervaart naar Duitsland | 252 |
Bron: Analyse van de CCR aan de hand van gegevens van Destatis
- Het containervervoer is voor de Duitse zee-riviervaart van ondergeschikt belang: in 2017 werd slechts 245 TEU vervoerd tussen de Beneden-Rijn en Groot-Brittannië.
- Het nationale vervoer door de zee-riviervaart was, met inbegrip van de hoeveelheden die in de Duitse regio’s werden gelost en geladen, in 2017 goed voor ongeveer 10.000 ton. Het grootste deel daarvan (circa 3000 ton) is toe te schrijven aan het vervoer van graan uit het Oostzeegebied in Duitsland (Mecklenburg-Vorpommern) dat door binnen-buitenschepen werd vervoerd naar de Beneden-Rijn (NUTS 2-regio Düsseldorf). In 2018 vervoerde de nationale zee-riviervaart 16.255 ton goederen, een toename ten opzichte van het jaar ervoor. Het vervoer van steenkool van Sleeswijk-Holstein naar Berlijn door binnen-buitenschepen nam (met iets minder dan 6000 ton) het grootste deel daarvan voor zijn rekening.
-
Enkele kenmerken van de zee-riviervaart in Duisport
- In 2018 hebben 264 binnen-buitenschepen Duisport (de haven van Duisburg) aangedaan, maar slechts acht daarvan tussen augustus en november 2018. De reden hiervoor waren de lage waterstanden in die periode. Het segment van de zee-riviervaart was de eerste die in deze haven in 2018 door het laagwater getroffen werd. In 2019 hebben tot september al 227 binnen-buitenschepen deze haven aangedaan. Volgens Duisport brengt de dienstverlening door de zee-riviervaart in een binnenhaven een aantal uitdagingen met zich mee, met name waar het gaat om de naleving van de veiligheidsvoorschriften (op grond van de ISPS-Code, de Internationale Code voor de beveiliging van schepen en haveninstallaties), het ter beschikking stellen van wachtplaatsen voor de binnen-buitenschepen en de bureaucratische rompslomp (douane, immigratiedienst, naleving van IMO-regels). Daar komt nog bij dat Duisport vaak uitsluitend als een zeehaven gezien wordt, omdat vooral zeeschepen de haven aandoen. Anderzijds biedt de zee-riviervaart juist ook kansen, zoals minder congestie en minder knelpunten in diepzeehavens (decentrale vervoersplanning). Hierdoor is het tevens mogelijk EU-grenzen, zoals Dover-Calais, te omzeilen en doorgangsroutes door landelijke gebieden. De zee-riviervaart biedt dus voor actoren in de binnenvaartsector een ideale, andere vervoersroute.
DE ZEE-RIVIERVAART IN FRANKRIJK
Definities en waterwegen
- In Frankrijk wordt onder zee-riviervaart een vervoersactiviteit verstaan die door een zeeschip deels op binnenwateren en deels op maritieme wateren wordt verricht, dus zonder overslag (goederen of passagiers). Het zeeschip moet aan de voorschriften voor de binnenvaart voldoen, zodra het schip een “buitengaatslijn” overschrijdt zoals vastgelegd in de regelgeving en ook omschreven is als het “eerste obstakel voor de schepen in de vaarweg” (“1er obstacle à la navigation maritime”. Het “eerste obstakel in de vaarweg voor de zeevaart” is: voor de Rhône de “brug van Trinquetaille”; voor de Seine de “Jeanne-d’Arc-brug” in Rouen (décret n° 59-951 du 31 juillet 1959 portant fixation des limites de l’inscription maritime dans les estuaires, fleuves, rivières et canaux fréquentés par les bâtiments de mer, decreet nr. 59-951 van 31 juli 1959 houdende vaststelling van de maritieme grenzen in riviermondingen, rivieren en kanalen die door zeeschepen worden aangedaan)).
- In Frankrijk vindt de zee-riviervaart vooral plaats in twee belangrijke stroomgebieden:
– het stroomgebied van de Rhône (tot Lyon)-Saône (tot Pagny) en
– het stroomgebied van de Seine (tot Evry)-Oise (tot Nogent-sur-Oise). - Op de Gironde is ook zee-riviervaart te vinden, maar de hoeveelheid vervoerde goederen wisselt nogal van jaar tot jaar. Soms worden goederen door de zee-riviervaart over de zijrivieren van de Rijn vervoerd (dat was bijvoorbeeld het geval in 2016 en 2018) of over de Schelde (bijvoorbeeld in 2017 en 2018).
- Daarnaast werd tot 2013 op de Loire het specifieke segment van de mariene aggregaten (uit zee gewonnen zand en grind) door de zee-riviervaart vervoerd. Er worden echter voor dit type vervoer geen specifieke gegevens geregistreerd.
-
Bron: VNF
Vervoer naar herkomst en bestemming
- Sinds 1980 heeft de ontwikkeling van de zee-riviervaart de nodige ups en downs gehad. De hoeveelheid goederen die door de zee-riviervaart vervoerd werd, steeg tussen 1980 en 1997, maar is sindsdien gestaag gedaald. Het vrachtvervoer in de zee-riviervaart bedroeg in 2018 0,75 miljoen ton, tegenover 1,4 miljoen ton in 2010. In 2018 lag het aandeel van het uitgaand vervoer in de totale zee-riviervaart in Frankrijk bij 68%, terwijl het inkomend vervoer 32% bedroeg (VNF vergaart geen gegevens over de regio’s van lading en lossing buiten Frankrijk. Alleen de naam van de eerste haven die aangedaan wordt of de laatste haven voordat de grens overschreden wordt, wordt opgenomen in de Franse statistieken. Voor inkomend vervoer uit en uitgaand vervoer naar:
– het Kanaal/Noordzeegebied, de eerste haven van binnenkomst / de laatste haven van grensoverschrijding is de haven van Le Havre.
– het Middellandse Zeegebied, de eerste haven van binnenkomst / de laatste haven van grensoverschrijding is de haven “Port-of-Saint-Louis-du-Rhône”.
Gedetailleerdere informatie over de Seine is verstrekt door Haropa – statistieken over de haven van Rouen).
AFBEELDING 25: ONTWIKKELING VAN HET TOTALE ZEE-RIVIERVAARTVERVOER IN FRANKRIJK VAN 2000 TOT 2018 NAAR HERKOMST EN BESTEMMING (IN 1000 TON)
Bron: Haropa – statistieken over de haven van Rouen (gegevens over de Seine), VNF (gegevens over andere rivieren)
AFBEELDING 26: ONTWIKKELING VAN DE TOTALE ZEE-RIVIERVAART IN HET STROOMGEBIED VAN DE RHÔNE EN HET SEINEBEKKEN (IMPORT EN EXPORT) VAN 2010 TOT 2018 (IN 1000 TON)
Rhône
Bron: VNF
- In het stroomgebied van de Rhône vormt de zee-riviervaart de eerste schakel in de waardeketen voor het vervoer van grondstoffen (die nog geen verwerking ondergaan hebben). Deze vervoersactiviteit is daarom gevoelig voor veranderingen in het economisch klimaat of schommelingen in de industriële productie, in het bijzonder in de staalnijverheid of agrarische sector.
- De vervoersactiviteit is in het kielzog hiervan ook afhankelijk van prijsschommelingen op de markt voor grondstoffen en landbouwproducten. Lage waterstanden spelen in dit opzicht ook een belangrijke rol, omdat tijdens laagwaterperiodes de vervoersprijzen stijgen. Dit heeft dan met name consequenties voor het segment bulkgoederen, die lage vervoersprijzen nodig hebben om tegen concurrerende en betrekkelijk lage prijzen te kunnen worden verkocht. Als de prijzen voor het vervoer over de binnenwateren stijgen, verhoogt dit het risico van een modal shift naar andere vervoersmodi, met name naar het spoor.
- Wat het uitgaand vervoer betreft, worden met name ijzerertsen en metaalschroot naar Turkije uitgevoerd. Daarnaast worden granen en houtproducten voornamelijk naar Tunesië, Marokko, Algerije en Italië vervoerd. Kijken we naar het inkomend vervoer, dan zien we dat vooral metaalproducten uit het Middellandse Zeegebied worden aangevoerd, maar ook klei uit Italië en meststoffen uit Tunesië en Egypte.
-
Seine
Bron: Haropa – statistieken over de haven van Rouen
- Sinds 2012 toont het vervoer van exportproducten over de Seine een dalende lijn. Dit kan worden toegeschreven aan het feit dat de uitvoer van landbouwproducten, producten die zowel voor menselijke als dierlijke consumptie bestemd zijn, alsook de uitvoer van staalproducten, met name naar het VK, steeds verder afneemt. Sinds 2013 worden ook steeds minder goederen aangevoerd, hetgeen grotendeels het gevolg is van een sterke en constante daling van de staalinvoer, namelijk van 128.000 ton in 2012 tot nul in 2018. In 2013 en 2014 werden grote hoeveelheden steenkolen (respectievelijk 102 en 51 duizend ton) aangevoerd, die de daling in het segment staalproducten in dezelfde periode enigszins compenseerden. In 2015 kwam de aanvoer van kolen door de zee-riviervaart tot stilstand. Momenteel worden over de Seine alleen meststoffen (ammoniumnitraat) uit Antwerpen door de zee-riviervaart getransporteerd.
Vervoer per type goederen
AFBEELDING 27: ONTWIKKELING VAN DE TOTALE ZEE-RIVIERVAART IN FRANKRIJK EN PER GROOTSTE GOEDERENSEGMENTEN VAN 2010 TOT 2018 (IN 1000 TON)
Bron: Analyse van de CCR aan de hand van gegevens van Voies Navigables de France (VNF)
- Deze neerwaartse tendens kan worden verklaard door het feit dat sinds 2010 duidelijk minder landbouwproducten door de zee-riviervaart worden vervoerd. Dit geldt in mindere mate ook voor het vervoer van delfstoffen, bouwmaterialen en metaalproducten. Het vervoer van ertsen en metaalschroot was tussen 2010 en 2018 aan sterke schommelingen onderhevig.
- Samen vormen de goederensegmenten ertsen en metaalschroot (31%) en landbouwproducten (32%) het leeuwendeel van het vrachtvervoer door de Franse zee-riviervaart, gevolgd door het segment metaalproducten (16%).
-
AFBEELDING 28: ZEE-RIVIERVAART IN FRANKRIJK PER TYPE GOEDEREN IN 2018 (IN %)
Bron: Analyse van de CCR aan de hand van gegevens van VNF
- Ongeveer 85% van alle goederen die door de zee-riviervaart worden getransporteerd, wordt gelost in het Middellandse Zeegebied, terwijl 14% naar het Kanaal/Noordzeegebied wordt geëxporteerd. Landbouwproducten, ertsen en metaalschroot vormen qua hoeveelheden de twee belangrijkste segmenten van de export, samen met het segment metaalproducten dat op de derde plaats staat. Al deze goederensegmenten worden geëxporteerd via de haven van Le Havre. Vanuit het stroomgebied van de Gironde/Garonne worden door de zee-riviervaart machines en voertuigen naar het Atlantische gebied vervoerd, hetgeen echter in hoeveelheid onder de duizend ton blijft.
TABEL 8: EXPORT VIA DE ZEE-RIVIERVAART VANUIT FRANKRIJK – BELANGRIJKSTE HANDELSROUTES IN 2018 (IN 1000 TON)
| Regio van lading | Land en regio van lossing | Goederensegment | Volume |
|---|---|---|---|
| Stroomgebied van de Rhône | Middellands Zeegebied – met name Turkije | Ertsen en metaalschroot | 213 |
| Stroomgebied van de Rhône | Middellands Zeegebied – met name Italië, Marokko, Tunesië en Algerije | Landbouwproducten (met name granen) | 200 |
| Seinebekken | Met name het VK en Finland | Metaalproducten | 44 |
| Seinebekken | Met name het VK, Nederland en België | Landbouwproducten | 14 |
| Som van de bovenstaande volumes | 471 | ||
| Totale export door de zee-riviervaart vanuit Frankrijk | 510 |
Bron: Analyse van de CCR aan de hand van gegevens van VNF
- Negentig procent van alle goederen die via de zee-riviervaart in Frankrijk wordt aangevoerd, komt uit de regio’s rond de Middellandse Zee (met name Spanje, Italië, Algerije en Tunesië). Het overgrote deel van deze goederen wordt gelost in het stroomgebied van de Rhône. Andere regio’s van lading liggen aan het Kanaal/Noordzeegebied (met name het VK, Nederland, België en Duitsland) en het Atlantisch gebied. De meeste goederen uit deze regio’s worden in het Seinestroomgebied gelost. De invoer van metaalproducten is goed voor drieëndertig procent van alle goederen die door de zee-riviervaart in Frankrijk worden ingevoerd. Het segment delfstoffen en bouwmaterialen (23%) vormt het tweede grootste segment voor het inkomend vrachtvervoer door de zee-riviervaart in Frankrijk.
TABEL 9: IMPORT VIA ZEE-RIVIERVAART NAAR FRANKRIJK – BELANGRIJKSTE HANDELSROUTES IN 2018 (IN 1000 TON)
| Land en regio van lading | Regio van lossing | Goederensegment | Volume |
|---|---|---|---|
| Middellands Zeegebied | Stroomgebied van de Rhône | Metaalproducten | 78 |
| Middellands Zeegebied – met name Italië, Spanje, Tunesië en Algerije | Stroomgebied van de Rhône | Delfstoffen en bouwmaterialen | 65 |
| Antwerpen | Seinebekken | Meststoffen | 21 |
| Kanaal/Noordzeegebied | Moezel | Delfstoffen en bouwmaterialen | 3 |
| Atlantisch gebied | Gironde/Garonne-stroomgebied | Machines en voertuigen | 2 |
| Som van de bovenstaande volumes | 169 | ||
| Totale import door de zee-riviervaart naar Frankrijk | 243 |
Bron: Analyse van de CCR aan de hand van gegevens van VNF
Vervoersvolume van de binnenvaart
AFBEELDING 29: ZEE-RIVIERVAART OVER DE BINNENWATEREN IN FRANKRIJK (IN 1000 TON)
Bron: VNF
Aanvullende informatie over de vloot
- Het aantal binnen-buitenschepen dat in het stroomgebied van de Seine onderweg is, is sinds 2013 gehalveerd. In 2013 telde de vloot 45 binnen-buitenschepen en in 2018 waren er nog maar 20. In het stroomgebied van de Rhône is het aantal binnen-buitenschepen met 21 schepen gelijk gebleven. De binnen-buitenschepen varen onder de vlag van de volgende landen:
– in het stroomgebied van de Rhône: Antigua en Barbuda, Belize, Litouwen, Malta, Nederland en Saint Vincent;
– in het stroomgebied van de Seine: Nederland (6), Saint Vincent (5), Antigua en Barbuda (4), Litouwen (2) en de Bahama’s (2).
DE ZEE-RIVIERVAART IN PORTUGAL
- In Portugal vindt de zee-riviervaart alleen plaats op de Douro. Het grootste goederensegment voor de zee-riviervaart over de Douro (APTMCD – Intermodal Promotion Centre Portugal) wordt gevormd door zand en stenen met 27.000 ton, die geëxporteerd worden naar Duitsland (15.000 ton), Groot-Brittannië (2000 ton), Zweden (9000 ton) en Noorwegen (1000 ton).
DE ZEE-RIVIERVAART BUITEN DE EU
DE ZEE-RIVIERVAART IN RUSLAND (Bron: Russische Koopvaardijkamer)
Definities en waterwegen
- Rusland beschikt over ideale natuurlijke omstandigheden voor de zee-riviervaart. Zo zijn de rivieren in Rusland vergeleken met de rivieren in de Europese Unie zeer breed, zodat zeeschepen tot ver landinwaarts kunnen varen. Volgens de Koopvaardijkamer van Rusland heeft het Russische netwerk van binnenwaterwegen een lengte van 101,7 duizend kilometer. De Wolga en de Neva zijn bij uitstek geschikt voor de zee-riviervaart in Rusland, hetgeen dan ook blijkt uit de cijfers.
- In 2019 stonden in het Russische Binnenvaartregister 1190 schepen geregistreerd die onder klasse gebouwd zijn, waaronder 849 motorvrachtschepen en 341 niet gemotoriseerde (Russisch Scheepsregister van binnenvaartschepen onder klasse: www.rivreg.ru/activities/class/reg-book). Deze schepen varen uitsluitend onder Russische vlag.
- Zoals voor de binnen-buitenschepen in de EU moeten ook de Russische binnen-buitenschepen naast de specifieke nationale bepalingen betreffende de veiligheid van het vervoer, voldoen aan het internationale SOLAS-verdrag. De uitdagingen waarmee de zee-riviervaart in Rusland wordt geconfronteerd, zijn gelijk aan die van de zee-riviervaart in de EU: onderhoud van de infrastructuur voor de binnenvaart, sterke concurrentie van andere vervoersmodi, laagwaterperiodes en veroudering van de vloot (in Rusland zijn de schepen gemiddeld 32 jaar oud).
-
Vervoer naar herkomst en bestemming
- Voor de Russische binnen-buitenschepen zijn de volgende handelsgebieden van belang: de Oostzee, de Noordzee, de Zee van Azov-Zwarte Zee, de Middellandse Zee, de Kaspische Zee, alsook het noorden en het uiterste oosten van Rusland.
- In 2013 bedroeg het zee-riviervaartvervoer in Rusland bijna 11 miljoen ton. In 2018 werd ongeveer 25 miljoen ton goederen per binnen-buitenschip vervoerd (Russian Chamber of Shipping). De belangrijkste handelspartners van Rusland zijn: Duitsland, Zweden, Nederland, Denemarken, Noorwegen, Griekenland, Frankrijk en Kroatië.
-
Vervoer per type goederen
- Het vervoer van granen, meststoffen, staal- en houtproducten maakt het grootste deel uit van het totale zee-riviervaartvervoer in Rusland. De belangrijkste exportproducten die door binnen-buitenschepen worden aangevoerd, zijn olie en olieproducten, granen, steenkolen, hout, metalen en meststoffen.
Vooruitzichten en specifieke ontwikkelingen
- In het kader van de Russische strategie met betrekking tot de ontwikkeling van de binnenvaart zullen nog voor 2030 490 nieuwe binnen-buitenschepen worden gebouwd.
DE ZEE-RIVIERVAART IN DE OEKRAÏNE
- In Oekraïne werden in 2019 139 zee-rivierschepen geteld, waaronder 18 motorvrachtschepen met een totaal bruto-tonnage van 29.757 ton, en 76 niet gemotoriseerde bakken met een totaal bruto-tonnage van 116.484 ton en 25 sleep- en duwboten (Register van schepen onder klasse van het Oekraïens Scheepsregister: http://en.shipregister.ua/pdf/reg-ships.pdf).
- De Oekraïne deelt de Beneden-Donau met Roemenië en Moldavië. Met name in de zee-rivierhavens van Izmael en Reni kunnen zeeschepen hun vracht laden en lossen.
- Helaas konden voor dit verslag geen gegevens worden opgenomen over dit vervoer. Volgens viadonau is ook het Kilia-Bystroe-kanaal in Oekraïne (ook in de Donaudelta) een waterweg waarop de zee-riviervaart actief is. Over dit kanaal werd in 2017 1,5 miljoen ton goederen door de zee-riviervaart vervoerd (+ 362,1% ten opzichte van 2016).
