6. ONDERNEMINGEN, WERKGELEGENHEID EN OMZET

• Nederland, Duitsland en Frankrijk zijn de landen met het grootste aantal ondernemingen en de grootste werkgelegenheid in het binnenvaartvrachtvervoer. Voor de passagiersvaart staan Nederland, Duitsland, Italië en Zweden bovenaan de ranglijst.
• In 2018 waren er 5662 vrachtondernemingen actief in Europa (EU plus Servië en Zwitserland), die 22.902 werknemers in dienst hadden. In hetzelfde jaar waren er in Europa 4028 ondernemingen actief in de passagiersvaart, met 23.000 werknemers.
• Financieel gezien wordt de meeste omzet in het binnenvaartvrachtvervoer gerealiseerd in de Rijnoeverstaten. Neemt men het passagiersvervoer erbij, toont het beeld geografisch gezien een grotere spreiding. Nederland had het hoogste netto omzetcijfer in het vrachtvervoer, terwijl Zwitserland het hoogste netto omzetcijfer toonde voor het passagiersvervoer.

 

ONDERNEMINGEN EN WERKGELEGENHEID IN HET GOEDERENVERVOER

 

• In 2018²³ waren er volgens Eurostat 5662 binnenvaartondernemingen in het goederenvervoer actief in Europa (EU plus Bosnië-Herzegovina, Servië en Zwitserland). Hiervan stond 86,4% in Rijnoeverstaten geregistreerd (Nederland, Duitsland, België, Frankrijk en Zwitserland). De landen met het grootste aantal ondernemingen zijn de vier grootste Rijnoeverstaten en Polen, die samen goed zijn voor 90% van alle ondernemingen in Europa.

 

AFBEELDING 1: AANTAL BINNENVAARTONDERNEMINGEN IN HET GOEDERENVERVOER IN EUROPA*

Bronnen: Eurostat [sbs_na_1a_se_r2] en federale dienst voor de statistiek (Zwitserland)
*Gegevens voor 2018
 

• Het aantal werkzame personen omvat zelfstandigen, meewerkende familieleden en werknemers. In 2018 bedroeg het totale aantal 22.902.²⁴ Van deze werkzame personen werkt 73% voor een onderneming in een Rijnoeverstaat, 17% voor een onderneming in een Donauland en 10% voor ondernemingen buiten het Rijnstroomgebied en het Donaubekken.

 

AFBEELDING 2: AANTAL WERKZAME PERSONEN IN HET VRACHTVERVOER IN EUROPA*

Bron: Eurostat [sbs_na_1a_se_r2]
* Gegevens voor 2018
 

ONDERNEMINGEN EN WERKGELEGENHEID IN DE PASSAGIERSVAART

 

• Passagiersvaartondernemingen in Europa zijn actief in verschillende segmenten: riviercruises, dagexcursies op rivieren, kanalen en meren. Veerbootdiensten maken ook deel uit van de sector. De positie van Italië is te danken aan zowel het grote aantal meren in het land als aan de kanaalboten in Venetië. Nederland kent veel dagexcursies in de passagiersvaart, veerboten op rivieren en grote en kleine riviercruiseschepen.

 

AFBEELDING 3: AANTAL BINNENVAARTONDERNEMINGEN IN HET PASSAGIERSVERVOER IN EUROPA*

Bronnen: Eurostat [sbs_na_1a_se_r2] en federale dienst voor de statistiek (CH)
* Gegevens voor 2018
 

• Duitsland voert de lijst aan wat betreft de werkgelegenheid in de passagiersvaart met meer dan 6000 werkzame personen. Nederland volgt met meer dan 3000 personen, gevolgd door Zweden, Italië, Zwitserland en Frankrijk met elk tussen de 2000 en 2500 werkzame personen. De positie van Zweden kan worden verklaard door het hoge aantal meren, kanalen en rivieren in het land.

 

AFBEELDING 4: AANTAL WERKZAME PERSONEN IN DE PASSAGIERSVAART IN EUROPA*

Bron: Eurostat [sbs_na_1a_se_r2]
*Gegevens voor 2018. Gegevens voor het VK ontbreken.
 

• Het totale aantal personen dat werkzaam is in de Europese passagiersvaart kwam in 2018 neer op 23.187 en was daarmee hoger dan de werkgelegenheid in het goederenvervoer in de binnenvaart. Ongeveer 82% van alle personen die werkzaam zijn in de passagiersvaart in de EU werken in Duitsland, Nederland, Zweden, Italië, Frankrijk en Zwitserland.

 

OMZET

 
OMZET IN HET GOEDERENVERVOER IN DE BINNENVAART
 

• Aan de hand van de ‘structural business statistics’ van Eurostat (SBS), de bedrijvendatabase van het Centraal Bureau voor de Statistiek van Nederland (CBS) en de database van de Zwitserse belastingdienst kan de jaarlijkse financiële netto-omzet van het goederenvervoer in de Rijnoeverstaten als volgt worden vastgesteld:

TABEL 1: NETTO-OMZET IN HET GOEDERENVERVOER IN DE RIJNOEVERSTATEN

	Netto-omzet in miljard euro*
Nederlandse bedrijven	3,359
Duitse bedrijven	1,493
Franse bedrijven	0,397
Belgische bedrijven	0,181
Zwitserse bedrijven	0,156
Rijnoeverstaten	5,586

Bronnen: Eurostat [sbs_na_1a_se_r2], Centraal Bureau voor de Statistiek (NL) en Eidgenössische Steuerverwaltung (CH)
* Cijfers zijn voor 2018 behalve voor Zwitserland (2017). Het cijfer voor NL is een schatting op basis van informatie van het CBS dat 92% van de totale omzet in de binnenvaart voor rekening komt van het goederenvervoer. De waarde voor Zwitserland werd omgezet in euro’s met de gemiddelde wisselkoers van 2017 van EUR/CHF = 1,117.²⁵
 

• Binnenvaartondernemingen in het goederenvervoer in de Rijnoeverstaten behaalden in 2018 een omzet van 5586 miljard euro. De omzet in de Donaulanden bedroeg 290,9 miljoen euro in 2018, volgens de SBS-database van Eurostat.

 
OMZET IN DE PASSAGIERSVAART
 

• In de passagiersvaart heeft Zwitserland de hoogste omzet in Europa met 884,2 miljoen euro in 2017.²⁶ Hierna volgen het Verenigd Koninkrijk (572,4 miljoen euro), Duitsland (518,4 miljoen euro), Italië (436,4 miljoen euro), Zweden (406,3 miljoen euro) en Frankrijk (353,3 miljoen euro). Al deze cijfers zijn voor 2018. Voor Nederland kan de omzet in 2018 worden geschat op 292 miljoen euro.²⁷
• Alle gegevens over de omzet in de passagiersvaart zijn ontleend aan de SBS-database van Eurostat (Structural Business Statistics database), behalve voor Zwitserland, waarvoor de gegevens van de Zwitserse belastingdienst komen en Nederland (bron: CBS).